ikona lokalizacji

(Twój StartUp) Aleja Tadeusza Rejtana 20A 35-310, Rzeszów, Polska

ikona telefonu

+48 607 140 440

ikona poczty email

biuro@whiteberg.pl

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie i akceptujesz politykę prywatności Whiteberg zrzeszającej adwokatów Rzeszów. Firma Whiteberg Obsługa prawna i podatkowa biznesu na stronie internetowej swojej kancelarii Rzeszów wykorzystuje ciasteczka, aby móc zapewnić użytkownikom lepsze doświadczenia poprzez dostosowanie zawartości strony do ich indywidualnych potrzeb oraz preferencji. Whiteberg Obsługa prawna i podatkowa Rzeszów skupia doświadczonych i wykwalifikowanych prawników Rzeszów, którzy udzielają kompleksowe wsparcie biznesom w obszarach, takich jak: prawo podatkowe, umowy Rzeszów, spółki Rzeszów, prawo IT, restrukturyzacja i upadłość, podatki Rzeszów i inne.

Zmiany prawne w kodeksie pracy 2023r. – nowe wyzwania pracodawców

Opublikowano:

27 Kwietnia 2023r

Rok 2023 wnosi do kodeksu pracy wiele nowych zmian. Wiele zmian, jak np. te dotyczące urlopów, wynika z konieczności implementacji dyrektywy work-life balance (tj. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r.).

 

Praca zdalna

Kodeks pracy reguluje zasady pracy zdalnej. Jest ona możliwa na stałe, hybrydowo lub okazjonalnie. Decyzję o przejściu na pracę zdalną będzie można podjąć na początku zatrudnienia oraz w jego trakcie, a wnioskować o nią może zarówno pracownik, jak i pracodawca.

Pracodawca będzie uprawniony do kontroli pracownika, który świadczy pracę poza biurem.

Reguły świadczenia pracy w formie zdalnej mają być określone w porozumieniach zawieranych ze związkami zawodowymi lub w regulaminie.

Ustawa przewiduje też, że pracodawca ma zapewnić zatrudnionemu materiały i narzędzia niezbędne do pracy zdalnej oraz pokryć koszty energii elektrycznej, oraz usług telekomunikacyjnych. W tym celu będzie można ustalić ryczałt, którego wysokość ma odpowiadać przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku z wykonywaniem obowiązków poza siedzibą pracodawcy.

Więcej o pracy zdalnej w kolejnym artykule.

 

Urlopy w 2023r. i nowe uprawnienia dla rodziców

Od czerwca 2022 roku na implementację do polskiego porządku prawnego czeka dyrektywa unijna tzw. work-life balance. Dyrektywa ta ma na celu przeciwdziałanie zjawisku ograniczania aktywności zawodowej kobiet oraz nierówności „między kobietami i mężczyznami, jeśli chodzi o politykę w zakresie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym”.

Wprowadzona ona zmiany w urlopach dla pracowników - jedne wydłuża, a inne - wprowadza całkowicie nowe, tj.:

  • 2 dni dodatkowego wolnego z powodów działania "siły wyższej",
  • 5 dni dodatkowego wolnego na opiekę nad chorymi członkami rodziny,
  • 41 tygodni (43 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej) - nowy wymiar urlopu rodzicielskiego,
  • 9 tygodni - wymiar urlopu dla ojca po urodzeniu dziecka; zarówno matki jak i ojcowie będą mieli zagwarantowany czas urlopu rodzicielskiego do wykorzystania tylko przez nich. 

Ponadto urlop rodzicielski zostanie uniezależniony od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu, a zasiłek macierzyński będzie wynosił 70% podstawy wymiaru zasiłku za cały okres urlopu rodzicielskiego.

W razie złożenia przez pracownicę wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego w terminie nie później niż 21 dni po porodzie, comiesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek rodzicielski dla ojca dziecka za okres nieprzenoszalnej 9-tygodniowej części urlopu będzie wynosił 70% podstawy wymiaru zasiłku;

Opiekunowie małych dzieci mogą liczyć nie tylko na dodatkowy urlop, ale też inne, nowe uprawnienia. Pracownika wychowującego dziecko do ósmego roku życia nie będzie można bez jego zgody:

  • zatrudniać w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej,
  • obejmować systemem przerywanego czasu pracy (z maksymalnie 5-godzinną przerwą w trakcie doby),
  • delegować poza stałe miejsce pracy.

Obecnie takie ograniczenia dotyczą tylko rodziców dzieci do lat czterech.

 

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2023

Zmianie uległa również wysokość wynagrodzenia minimalnego. Minimalna pensja od stycznia 2023r. wynosi już 3490 zł brutto (wzrost z 3010 zł brutto z 2022r.), a minimalna stawka godzinowa 22,80 zł brutto (wzrost o 3,10 zł). Od 1 lipca 2023 r. – minimalne wynagrodzenie ma wynieść 3600 zł brutto, a stawka godzinowa 23,50 zł brutto.

 

Wysokość diet w 2023 roku

Od 1 stycznia 2023 roku stawka diety za dobę podróży służbowej wynosi 45 zł.

 

Składki ZUS w 2023 roku

W skomplikowanym systemie, jaki stworzył Polski Ład, wysokość składek opłacanych do ZUS i prawo do skorzystania z ulg zależą od formy opodatkowania, wysokości dochodów i przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Składki podstawowe, płacone przez większość przedsiębiorców są liczone od kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2023 r. (6935 zł × 60% = 4161 zł), więc od stycznia 2023 wynoszą kolejno:

  • emerytalna - 812,23 zł,
  • rentowe - 332,88 zł,
  • chorobowa - 101,94 zł,
  • wypadkowa - 69,49 zł,
  • Fundusz Pracy - 101,94 zł,

RAZEM: 1418,48 zł.

 

Badanie trzeźwości pracowników

Od nowego roku pracodawcy zyskiwali możliwość skuteczniejszego sprawdzenia trzeźwości zatrudnionych. Pracodawca może wprowadzić taką kontrolę w miejscu pracy, jeśli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo do ochrony mienia. Dotyczy to nadzoru niewymagającego badania laboratoryjnego, czyli np. sprawdzanie alkomatem. Badanie trzeźwości z krwi będzie dopuszczalne na podstawie innej procedury, np. gdy sam pracownik zażąda, aby badanie, w razie podejrzenia nietrzeźwości, przeprowadziła policja.

Pracodawca, który ma zamiar wprowadzić przedmiotowe kontrole, musi wprowadzić je w układzie zbiorowym, regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli zakład pracy nie jest objęty układem zbiorowym lub nie musi posiadać regulaminu. W ten sposób ma być ustalona też grupa lub grupy pracowników, którzy będą podlegali kontroli (np. kierowcy, pracownicy działu produkcji itp.) i sposób przeprowadzania kontroli, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do weryfikacji trzeźwości oraz czas i częstotliwość przeprowadzania badania. O wprowadzeniu kontroli pracodawca ma obowiązek poinformować nie później niż dwa tygodnie przed jej rozpoczęciem.

Ponadto uchwalona nowelizacja wskazuje, że wyniki do 0,1 mg w wydychanym powietrzu i do 0,2 promila we krwi należy traktować tak, jakby nie stwierdzono obecności alkoholu w organizmie pracownika. Nie ma więc podstaw do niedopuszczenia go do pracy. W takiej sytuacji trzeba poczekać i przeprowadzić następne badanie (aby sprawdzić, czy stężenie spada lub rośnie). 

Na podobnych zasadach pracodawca będzie mógł dokonać kontroli, czy pracownik nie jest pod wpływem narkotyków lub innych środków odurzających.

 

Ochrona przed zwolnieniem

Wspomniana nowelizacja kodeksu pracy, która ma wdrożyć unijne dyrektywy, przewiduje też zmiany w rozwiązywaniu umów o pracę na czas określony. Nowe przepisy zakładają, że pracodawca będzie musiał uzasadniać wypowiedzenie takiej umowy i konsultować je z reprezentującym pracownika związkiem zawodowym. Obecnie takie wymogi dotyczą tylko wymówienia umowy na czas nieokreślony. Na takiej zmianie przepisów ewidentnie skorzystają osoby zatrudnione na terminowych etatach. Ich zatrudnienie będzie stabilniejsze, bo wymóg wskazywania przyczyny zwolnienia utrudni rozwiązywanie takich umów.

Na dodatek nowe przepisy przewidują też, że takie osoby przed sądem będą mogły domagać się przywrócenia do pracy, a nie jedynie odszkodowania. Z kolei konieczność konsultowania zamiaru zwolnienia ze związkiem zawodowymi w praktyce może ułatwić unikanie wypowiedzenia.

 

Ochrona dla sygnalistów

Od 2023 r. zaczną też obowiązywać przepisy regulujące zasady zgłaszania naruszeń prawa, dostrzeżonych w związku z wykonywaną pracą.

Wprowadzenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. nakłada na przedsiębiorców, zarówno dużych, jak i średnich, obowiązek ochrony takich osób. Sygnalista, jak wskazuje definicja, identyfikuje, wykrywa i przeciwdziała działaniom lub zaniechaniom niezgodnym z prawem wewnętrznie, czyli pracodawcy, lub zewnętrznie – odpowiednim organom.

Pracodawcy powinni ustanowić procedury umożliwiające informowanie o przypadkach łamania prawa i podejmowanie działań następczych, wyjaśniających. Sygnalista ma zyskać ochronę przed ewentualnym zwolnieniem z pracy lub zmianą jej miejsca, obniżką pensji, mobbingiem, degradacją lub wstrzymaniem awansu. Najnowsza wersja ustawy w tej sprawie (z 13 grudnia 2022 r.) przewiduje, że przepisy te wejdą w życie po upływie dwóch miesięcy od ogłoszenia, czyli najwcześniej w drugim kwartale 2023 r. Wyjątek dotyczy firm zatrudniających od 50 do 249 pracowników. One mają ustalić wewnętrzne procedury zgłoszenia naruszeń do 17 grudnia 2023 r.

 

Nowe zasady zatrudnienia na okres próbny

Od nowego roku zmianie uległy również zasady stosowania umów na okres próbny. Maksymalny czas trwania takiego kontraktu będzie zależał od długości umowy na czas określony, jaką pracodawca będzie chciał zawrzeć z zatrudnionym po okresie próby.

Umowa o pracę na okres próbny będzie mogła być zawierana zgodnie z poniższymi wytycznymi:

  • umowa zawarta na 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
  • na 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy,
  • na 3 miesiące — w pozostałych przypadkach (czyli np. gdy po okresie próbnym firma od razu chce zawrzeć umowę na czas nieokreślony).

Dwa pierwsze z wymienionych terminów będzie można dodatkowo wydłużyć o maksymalnie jeden miesiąc. Ponowne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem będzie dopuszczalne, jednakże jedynie w celu wykonywania innego rodzaju pracy.                                         

Zobacz również

17.09.2024

Nowa ustawa o postępowaniach zbiorowych w sprawach konsumenckich – kluczowe zmiany dla konsumentów

W środę, 24 lipca, Sejm przyjął nowelizację ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. To długo oczekiwane...

01.08.2024

Trybunał Konstytucyjny: Raporty MDR niezgodne z Konstytucją RP

Trybunał Konstytucyjny w Polsce wydał jedno z najbardziej kontrowersyjnych orzeczeń dotyczących tzw. raportów MDR...

15.04.2024

Wejście w życie AI Act: Nowa Era Regulacji Sztucznej Inteligencji w Unii Europejskiej

W lipcu 2024 roku wjedzie w życie jedno z najważniejszych rozporządzeń regulujących rozwój i zastosowanie sztucznej...

29.03.2024

Święta Wielkanocne

Z okazji Świąt Wielkanocnych pragniemy złożyć wszystkim naszym Klientom najserdeczniejsze życzenia. Niech ten wyjątkowy czas...

19.06.2023

TSUE w sprawie frankowiczów – przełomowy wyrok

15 czerwca 2023 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) wydał wyrok dotyczący skutków...

14.07.2022

Składanie sprawozdań finansowych za 2021 rok – spółki kapitałowe

Na mocy wprowadzonych zmian prawnych, sprawozdania finansowe podmiotów prowadzących księgi rachunkowe sporządzane od 1...