Jednolity system patentowy w Polsce
Opublikowano:
28 Czerwca 2023r
Od 1 czerwca 2023r. zaczął obowiązywać system unijnego patentu jednolitego i rozpoczął działalność Jednolity Sąd Patentowy (JSP). Od tego momentu będzie możliwe zarejestrowanie przez Europejski Urząd Patentowy (EPO) jednolitego skutku prawnego wywieranego łącznie i automatycznie na terenie 17 państw członkowskich Unii Europejskiej, które podpisały Porozumienie w sprawie jednolitego Sądu Patentowego.
Państwami, które podpisały ww. porozumienie aktualnie są: Austria, Belgia, Bułgaria, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Portugalia, Słowenia oraz Szwecja.
Europejski patent o jednolitym skutku zgodnie z określeniem w rozporządzeniach (UE) nr 1257/2012 oraz (UE) nr 1260/2012, to patent udzielony zgodnie z Konwencją o udzielaniu patentów europejskich, któremu na wniosek jego właściciela nadano jednolity skutek i który zapewnia jednolitą ochronę patentową w uczestniczących państwach członkowskich UE.
Polska a jednolity system patentowy
Polska nie podpisała przedmiotowego porozumienia i nie zdecydowała się na dołączenie do systemu. Jednakże uznaje się, że nowe regulacje będą oddziaływać również i na polskich przedsiębiorców. Rozstrzygnięcie JSP mogą mieć wpływ na orzecznictwo sądów krajowych.
Ponadto uprawnieni z patentu europejskiego, aby korzystać z ochrony patentowej w Polsce, są nadal zmuszeni ubiegać się o nią w Urzędzie Patentowym RP albo na dotychczasowej drodze międzynarodowej (zatem albo Patentu Europejskiego albo PCT).
Natomiast polscy przedsiębiorcy mogą dokonywać zgłoszenia patentów za pośrednictwem nowego systemu w sytuacji chęci zgłoszenia jednolitego patentu na terytorium państw, które stanowią część nowego systemu. Polskie firmy, w zakresie posiadanego jednolitego prawa ochronnego, mogą również dochodzić swoich praw przed Jednolitym Sądem Patentowym.
Klauzula opting-out
W okresie od 1 marca 2023r. do 31 maja 2023r., tj. jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów, obowiązywał okres przejściowy tzw. „sunrise period”, podczas którego zezwolono właścicielom „klasycznych” patentów na wystąpienie o klauzulę opt-out dla przyznanych patentów, wyłączającą jurysdykcję Jednolitego Sądu Patentowego.
Natomiast od 1 czerwca 2023r. jurysdykcja sądowa nad danym patentem pozostanie, jak do tej pory, w gestii sądów krajowych lub urzędów patentowych.
Ale warto podkreślić, że nowe regulacje przez najbliższe 7 lat od wejścia w życie przepisów (z opcją wydłużenia o kolejne 7 lat) również zapewniają możliwość przeprowadzenia przez uprawnionych procedury wyłączenia spod jurysdykcji JSP w ramach ww. klauzuli.
W celu wyłączenia patentu spod jurysdykcji JSP niezbędne jest złożenie w JSP wniosku, który zawierać powinien wykaz europejskich praw patentowych – posiadanych lub przyszłych – planowanych do wyłączania spod jego jurysdykcji.
Jednolity Sąd Patentowy
Wypracowane Porozumienie powołało do życia nową instytucję – Jednolity Sąd Patentowy (JSP lub UPC – United Patent Court). Posiada on wyłączną jurysdykcję w zakresie sporów dotyczących patentu o jednolitym skutku oraz patentu europejskiego. Rozpatruje spory o naruszenie i unieważnienie patentu. Składa się z sędziów wszystkich państw członkowskich uczestniczących w systemie. Zgodnie z przepisami sędziowie ci posiadają wykształcenie prawnicze i techniczne, wiedzę i doświadczenie w rozstrzyganiu sporów patentowych.
Jednolity Sąd Patentowy składa się z Sądu Pierwszej Instancji i Sądu Apelacyjnego z siedzibą w Luksemburgu, który rozpatrywać będzie odwołania od pierwszej instancji. Przewidziano również utworzenie Patentowego Ośrodka Mediacji i Arbitrażu jako podmiotu wspierającego polubowne rozstrzyganie sporów.
Sąd Pierwszej Instancji jest organem zdecentralizowanym i składa się z oddziałów lokalnych i regionalnych znajdujących się w państwach członkowskich oraz oddziału centralnego w Paryżu i sekcją w Monachium. Zgodnie z art. 32 Porozumienia będzie on rozpoznawał m.in. powództwa z tytułu naruszeń patentów, powództwa o stwierdzenie braku naruszenia, powództwo o unieważnienie patentów).
Koszty związane z rejestracją
Nowy system przewiduje bardzo wysokie koszty związane z prawami patentowymi. Opłaty te są uzależnione m.in. od przedmiotu sprawy, instancji przed którą sprawa jest rozpatrywana. Na stronie JSP można zapoznać się z cennikiem poszczególnych opłat procesowych. I tak np. od pozwu za naruszenie czy o odszkodowanie za naruszenie prawa do patentu system przewiduje opłatę w wysokości 11 000 euro. Natomiast wniosek o unieważnienie patentu europejskiego wiązać się będzie z opłatą rzędu 20 000 euro. Warto przypomnieć, że opłata przewidziana za wniosek o unieważnienie patentu w polskim porządku prawnym przed Urzędem Patentowym RP to kwota 1 000zł.
Więcej na temat kosztów związanych z rejestracją pisaliśmy w tym artykule.
Zobacz również
27.04.2025
Europejski Akt o Dostępności (EAA) – wyzwanie dla przedsiębiorców?
Europejski Akt o Dostępności (ang. European Accessibility Act, w skrócie EAA) to unijna dyrektywa...
22.04.2025
Niższe składki zdrowotne dla przedsiębiorców od 2026 roku – nowe zasady i skutki zmian
Sejm RP uchwalił ustawę obniżającą i upraszczającą zasady opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób...
05.11.2024
Nowe unijne przepisy (Travel Rule) dla przelewów i kryptowalut – omówienie najważniejszych zagadnień
Niedawno Unia Europejska przyjęła przepisy nakładające dodatkowe obowiązki na banki i firmy z branży kryptowalut. Chodzi o tzw....
17.09.2024
Nowa ustawa o postępowaniach zbiorowych w sprawach konsumenckich – kluczowe zmiany dla konsumentów
W środę, 24 lipca, Sejm przyjął nowelizację ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. To długo oczekiwane...
15.01.2024
Ulga podatkowa IP-BOX – innowacyjne wsparcie dla twórców wartości niematerialnej i prawnej
Współczesna gospodarka opiera się w dużej mierze na innowacjach oraz wartościach niematerialnych i prawnych. Uznając ten...
18.07.2023
System cyberbezpieczeństwa – dalsze prace nad ustawą
Projekt ustawy dotyczącej zmian w krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz innych aktach prawnych trafił do Sejmu dnia 3...