W związku z pojawiającymi się wątpliwościami w zakresie prezentowania obniżki cenowej, 8 maja 2023 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ("UOKiK") opublikował 76-stronicowy dokument, w którym dość szczegółowo przedstawia przepisy wynikające z dyrektywy Omnibus (tj. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta).

- Z naszych dotychczasowych obserwacji i kontroli, a także pytań od przedsiębiorców wynika, że rynek ma trudności z tym przepisem. Nie wszyscy, którzy powinni, prawidłowo obliczają i podają najniższą cenę z 30 dni przed ogłoszeniem obniżki, a jeśli nawet to robią – to w sposób nieczytelny i wprowadzający konsumentów w błąd. Dlatego uznaliśmy, że konieczne jest wydanie wyjaśnień, w których pokazujemy na przykładach dobre i złe praktyki w tym zakresie – wskazuje Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Dokument ten wyjaśnia, w jaki sposób przedsiębiorcy zobligowani są do przedstawiania cen oraz informowania o promocjach i cenach bezpośrednio poprzedzających obniżkę, tj. w okresie 30 dni.

Jak wskazano w wyjaśnieniach, „określenie o obniżce” należy interpretować szeroko. Zatem informacją taką będą zarówno komunikaty słowne, jak i graficzne, w szczególności: sformułowania odnoszące się do obniżki ceny, np. „okazja”, „promocja”, „rabat”, itp.; znak %; przekreślona cena; rabaty dla uczestników programów lojalnościowych; itp.

Z przedstawionego dokumentu dowiadujemy się jak zachować się w przypadku towarów szybko psujących się lub z krótkim terminem przydatności (w tej sytuacji nie podaje się najniższej ceny sprzed 30 dni, a jedynie cenę sprzed pierwszego zastosowania obniżki), towarów lub usług oferowanych w okresie krótszym niż 30 dni (podajemy informację o najniższej cenie, która obowiązywała od dnia rozpoczęcia oferowania tego towaru lub usługi do dnia wprowadzenia obniżki) czy towarów niepełnowartościowych i pod koniec terminu przydatności w sytuacji gdy towary te nie są towarami szybko psującymi się (nie ma obowiązku informowania o najniższej cenie sprzed 30 dni przed obniżką). Wyjaśniono również co w sytuacji ostatnich sztuk towaru pełnowartościowego i chęci zwiększenia promocji. W tej pierwszej sytuacji przedsiębiorca nie ma obowiązku informowania o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką. Natomiast w przypadku tzw. promocji kroczących, przedsiębiorca ma obowiązek obliczać wielkość każdej obniżki względem najniższej ceny sprzed 30 dni przed obniżką i informować o niej.

Z dokumentu wynika również, że w każdej sytuacji, w której przedsiębiorca informuje o obniżce cen konkretnego towaru lub usługi, zobowiązany jest do podania, w tym samym miejscu i czasie, najniższej ceny z 30 dni przed obniżką.

Zgodnie z wyjaśnieniami UOKIK, okresem odniesienia dla obliczenia najniższej ceny z 30 dni przed obniżką będzie 30 dni kalendarzowych następujących ciągiem po sobie. Okres ten należy ustalić w taki sposób, aby ostatnim jego dniem był dzień poprzedzający dzień, w którym po raz pierwszy można było kupić towar lub usługę w cenie obniżonej. Dla jego ustalenia nie ma znaczenia to, kiedy nastąpiło poinformowanie o obniżce lub przygotowanie materiałów marketingowych.

Ponadto, najniższą ceną z 30 dni przed obniżką będzie cena, którą przedsiębiorca oferował konsumentom za dany towar lub usługę. Nie ma przy tym znaczenia, czy rzeczywiście doszło do zakupu, ilu konsumentów dokonało tego zakupu oraz przez jaki czas cena ta obowiązywała. Względem tej ceny należy liczyć korzyści wynikające z obniżki (np. wskazanie obniżki procentowo), jeśli przedsiębiorca o nich informuje. Nieprawidłowe zatem będzie obliczanie wielkości obniżki jedynie w odniesieniu do ceny regularnej.

Przepisy nakładają również obowiązek informowania o cenach w sposób dobrze widoczny, jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen.

Ponadto warto podkreślić, że aby nie wprawiać w zakłopotanie konsumenta, liczba prezentowanych w komunikacji marketingowej cen nie powinna przekraczać dwóch lub trzech.

Warto również przypomnieć, że Inspekcja Handlowa za naruszenie przepisów o cenach może nakładać na przedsiębiorców kary w wysokości do 20 tys. zł, a w przypadku trzykrotnego naruszenia w ciągu roku, kara może wynieść 40 tys. zł, a Prezes UOKiK, w sytuacji stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, może nakładać karę w wysokości do 10% obrotu na firmę i do 2 mln zł na osobę zarządzającą.

Koniecznym zatem jest odpowiednia weryfikacja stron internetowych przedsiębiorców kancelarię prawną.